Nasi Sąsiedzi:Gmina Jerzmanowice-Przeginia...
Historia
|
Jak nietrudno się domyślić z dwuczłonowej nazwy, gmina Jerzmanowice - Przeginia powstała z połączenia dwóch odrębnych gmin. Ta fuzja nastąpiła w 1976 roku, zanim jednak do tego doszło miejscowości będące dziś jedną gminą rozwijały się samodzielnie. |
PRZEGINIA Należy do najstarszych osad w okolicy. W dokumentach pojawia się jako "Preghina" w 1225 roku. Wzmianka o niej pojawia się w 1228 r. w dokumencie określającym, że mieszkańcy "Pregyni" płacą klasztorowi Norbertanek w Imbramowicach dziesięcinę. Była ona własnością szlachecka należącą do klucza pieskoskalskiego. W XV w. pojawia się "Przeginya" będąca wsią królewską. Od XVI w. należała ona do dóbr w Piaskowej Skale. W 1529 r. w tutejszym kościele proboszczem był Marcin Biem z Olkusza - słynny astronom i współtwórca kalendarza gregoriańskiego. Nazwa pochodzi od prasłowiańskiego rzeczownika "pregybni" oznaczającego teren górzysty. W istocie trudno o bardziej właściwą nazwę dla miejscowości od której rozpoczyna się Jura Krakowsko - Częstochowska. |
JERZMANOWICE Są młodsze od Przegini o ok. 100 lat. Ich lokacja nastąpiła między rokiem 1325 a 1335. Osada była wówczas wsią królewską należącą do starostwa ojcowskiego. W dokumentach z 1326 roku wieś nazwano "villa Hermani", czyli wieś Hermana, który musiał być jej zasadźcą. Kilkanaście lat później w dokumentach pojawia się "de Yrzmanouicz" i "Irzmanouice". Zmiana związana jest ze spolszczeniem niemieckiego imienia "Hermana" na polskie "Jirzman" lub "Jerzman" i tym samym ze spolszczeniem nazwy wsi na "Jirzmanowice", czego dowodem jest zapis z 1406 roku. Później nazwa przekształciła się na "Jerzmanowice". W 1791 roku, jako że wieś leżała przy trakcie wiodącym z Krakowa na Śląsk, działała w niej karczma, a mieszkańcy trudnili się furmaństwem. |
CZUBROWICE Pierwsza wzmianka o Czubrowicach pochodzi z 1337 roku. Mówi ona, że sołtysem wsi w tym roku był Hanko, ławnik w sądzie najwyższym prawa niemieckiego w zamku w Krakowie. W 1380 roku funkcję sołtysa sprawował niejaki Mirosław. Czubrowice wchodziły w skład królewszczyzny żarnowieckiej i były dzierżawione przez prywatne osoby. W 1676 roku dzierżawił je Marcin Tworzyjański, później Stanisław Szembek, a w roku 1761 Piotr Dzianotti. |
GOTKOWICE Istniały już w 1406 roku. Pod koniec XV wieku było tu 6 łanów i 1 pręt kmiecy. Lustracja z 1564 roku potwierdza, że we wsi stała karczma, a inny dokument, wydany sto lat później, wspomina o istniejącym tu folwarku. Liczył on 123 morgi ziemi ornej, 6 morgów łąk i zaledwie czwartą część morgi sadu i placu, na którym wystawiono zabudowania gospodarcze. Stojący w pobliżu centrum wsi dwór rozebrano w latach 70-tych XX wieku. |
ŁAZY Są najmłodszą z wsi gminy. Jej powstanie wiąże się na ogół z wypalaniem przez osadników drzew i krzewów pokrywających okolicę. W 1668 roku właścicielem części Łaz był Jan Kempka Łazowski. Na początku XIX wieku majątek w Łazach należał do Miłoszewskiej, a następnie do rodziny Jakubowskich. |
RACŁAWICE Były własnością królewską w dobrach starostwa rabsztyńskiego, później przeszła w ręce prywatne. Pierwsza wzmianka o nich pochodzi z 1389 roku. |
SĄSPÓW Udokumentowana historia wsi Sąspów sięga roku 1326, kiedy to znajdowała się ona w kluczu pieskoskalskim. Do XVII wieku przetrwały dwa działy szlachty zagrodowej należące do Jakuba i Stefana Załków oraz Krzysztofa Sąspowskiego. We wsi był folwark, 6,5 łana kmiecego oraz 6 zagród obsadzonych przez 2 komorników. Dokumenty z roku 1791 podają, że we wsi mieszkało 436 osób. Na początku lat 60-tych XX wieku we wsi odkryto kopalnie i pracownie krzemieniarskie datowane na ok. IV tys. lat p.n.e. |
SZKLARY Pierwsza wzmianka o wsi Szklary pochodzi z 1329 roku. Dokumenty wspominają, że istniała tu huta szkła, a wieś do roku 1470 była własnością szlachecką , póĄniej królewską. W 1590 roku Szklary wyłączono ze starostwa ojcowskiego i przekazano jako samodzielną dzierżawę Marcinowi Borzęckiemu. W owym czasie 16 kmieci uprawiało tu 8 łanów. Dwieście lat później wieś zamieszkiwało 290 osób. Stał tu dwór, działały browar, młyn i karczma. Ze strony internetowej gminy |
Dodaj komentarz