Kronika miasta i gminy Skała

Rozpowszechnianie, kopiowanie ,przetwarzanie bez zgody właściciela kolekcji grozi konsekwencjami prawnymi.

 3.Kto mieszkał przed wojną w budynku gdzie mieści się bank PKO

Wiktoria i Jan Kościuszko obywatele wielce zasłużeni dla Skały

Rozpowszechnianie, kopiowanie ,przetwarzanie bez zgody właściciela kolekcji grozi konsekwencjami prawnymi.

SUłOSZOWSKI MARSZAŁEK


            W dniu 16 lutego 1883 roku w chłopskiej chacie przyszedł na świat w Sułoszowie Józef Ostachowski. Został wychowany w tradycji popowstaniowej roku 1863 oraz na publicystyce sławnych "półpasków" dowożonych tu z zakordonu przez tzw. konspiratorów leników, publicystyce "Zorzy" i "Gazety świątecznej". Ukończył miejscową szkołę ludową. W wieku 16 lat podjął pracę w kopalni w pobliskim zagłębiu dąbrowskim, gdzie zetknął się z ideologią ruchu robotniczego i niepodległościowego oraz tajnymi organizacjami robotniczo - oświatowymi. W ten oto sposób kształtowała się świadomość młodego Ostachowskiego, której pozostał wierny, aż do śmierci. W latach 1905-1907 odbył służbę wojskową w dalekim Kursku, w pułku, który czynnie wsparł rewolucyjnych marynarzy odeskich. W tym czasie chłopi sułoszowscy podjęli historyczną doniosłą uchwałę formułującą 23 rządania i postulaty pod adresem cara. Domagali się oni przywrócenia języka polskiego w urzędach, szkole i kościele, autonomii i sejmu prawodawczego w Warszawie wybranego w głosowaniu powszechnym, tajnym i bezpośrednim; utworzenia milicji narodowej i odbywania służby wojskowej w obrębie Królestwa polskiego; natychmiastowego zwolnienia więżniów politycznych oraz dopuszczenia do zebrań gminnych wszystkich pełnoletnich mieszkańców wsi. Tę petycję podpisało 134 chłopów sułoszowskich oraz 814 niepiśmiennych. Po powrocie z wojska Józef Ostachowski nawiązał żywe kontakty z nauczycielką prywatnej szkółki w Pieskowej Skale - Wandą Łyczkowską. Stając się podobnie jak i ona pionierem szerzenia oświaty na wsi, organizatorem biblioteki Polskiej Macierzy Szkolnej, która przed 1910 rokiem liczyła 1400 tomów i była prowadzona przez miejscowego szewca Jana Wielguta. Ten nieodrodny syn ziemi sułoszowskiej bronił Wandy Łyczakowskiej przed zmasowanymi niczym nieuzasadnionymi atakami dworu i plebanii. Z ramienia PPS po 1905 roku wspólnie z Konstancją Jaworowską organizował Związek Chłopski na wsiach, które czynnie włączyły się po rewolucji 1905 roku. W tym okresie czasu Józef Ostachowski stał się kierownikiem ruchu niepodległościowego na powiat olkuski. Organizował przerzuty działaczy PPS do Galicji przez tzw. Komorę Szycką, zwoził broń i zakazaną bibułę. Dom Ostachowskich był miejscem organizowania przerzutów przez kordon graniczny wielu działaczy niepodległościowych w tym: Józefa Piłsudskiego i Stefana Roweckiego. Ówczesny biskup kielecki Augustyn Łosiński przerażony wzrostem radykalizmu wsi kieleckiej rozpoczął walkę ze Związkiem Chłopskim i zaraniarzami. Publicznym obiektem ataków ze strony purpurata stała się Konstancja Jaworowska i Józef Ostachowski. Za swą działalność władze carskie wielokrotnie aresztowały Ostachowskiego i osadzały w miejscowym areszcie gminnym oraz w Kielcach. Józef Ostachowski wiele publikował na łamach "Ludu Polskiego"; „Polsce", "Gazecie świątecznej", "Społem", "Drużynie", "Gazecie polskiej" i "Kronice Powiatu Olkuskiego". Swe artykuły podpisywał "Sułoszowiak", Józef Wierny, Mroczek lub J.O. Jego publicystyka zmuszała do refleksji i reprezentowała wysoki poziom. W swej rodzinnej miejscowości 28 lutego 1909 roku powołał Stowarzyszenie Spożywców "Promy ". Była to pierwsza spółdzielnia spożywców w powiecie olkuskim. Aż przez ćwierć wieku był jej prezesem i dzięki niemu wzniesiono budynek spółdzielni istniejący do dziś. Z tego tytułu przyszło mu wiele wycierpieć na skutek nieuzasadnionych i do końca niesprawdzonych zarzutów oraz pretensji spółdzielców o rzekome złe gospodarowanie wkładami i udziałami oraz złą ich lokację bankową. I te pretensje niesłusznie były odnoszone przez niektórych do Józefa Ostachowskiego, aż do końca życia. On jednak pozostał wierny spółdzielczości organizując także "spółkę tkacką". W ten sposób rozładowywał bezrobocie wiejskie. W okresie I wojny światowej Józef Ostachowski był emistariuszem departamenu wojskowego Naczelnego Komitetu Narodowego, nawiązując bliskie kontakty i przyjaźń z Sikorskim, Daszyńskim i Leo. On to w pierwszych dniach wojny z ramienia Związku Chłopskiego zorganizował grupę 56 młodych sułoszowiaków i skierował ich do szkoły wojskowej w Krakowie. W 1915 roku stał się członkiem centralnego Komitetu Narodowego, zaś od 19 maja 1915 roku został kierownikiem wydziału do spraw gminnych Komitetu Ratunkowego w Olkuszu. Jemu to w pierwszym rzędzie należy zawdzięczać uratowanie 60 tys. ludności bezrolnej od śmierci głodowej. Ratował dzieci. W 1916 roku wziął udział w zlocie drużyn Bartoszowych i Sokoła w Racławicach, a w rok później spotkał się tam i zaprzyjażnił z Jakubem Bojko, Błażejem Stolarskim i Tomaszem Nocznickim. W 1918 roku Józef Ostachowski został powołany na członka Rady Stanu przez Radę Regencyjną i tam wraz z 6 członkami Zjednoczenia Ludowego i 5 bezpartyjnymi utworzył Klub Ludowy. Został zastępcą prezesa tegoż Klubu. Z tego okresu datuje się jego znajomość z Józefem Piłsudskim, pod którego urokiem pozostał do końca życia. W Radzie Stanu głosił hasła demokratyczne oraz domagał się upodmiotowienia chłopów polskich, obniżenia wieku wyborczego do 21 lat, parcelacji wielkich majątków obszarniczych. 25 lutego 1917 roku na zebraniu wiejskim w Sułoszowie powołuje 12 osobowy Komitet Niepodległościowy, dzięki któremu na początku listopada 1918 roku zorganizował konny oddział polski, który rozbroił i przepędził wojska austro - węgierskie z Olkusza, Sułoszowy oraz okolicznych wsi. Józef Ostachowski pomny ogromnych nieszczęść i strat wojennych wśród ludności olkuskiej wielokrotnie sprowadzał zboże i ziemniaki z innych regionów kraju. W kampanii wyborczej 1919 roku z listy Polskiego Zjednoczenia Ludowego w okręgu 28 został wybrany na posła zaś w głosowaniu sejmowym 14 lutego 1919 roku kandydował na marszałka Sejmu obok Witosa i Trąbczyńskiego otrzymując 25 głosów. Sam fakt kandydowania na marszałka I Sejmu RP świadczy, że osoba Józefa Ostachowskiego była znana nie tylko w Sułoszowie i Olkuszu, ale także w całym kraju. W tymże głosowaniu został jednym z wicemarszałków Sejmu. Na V sesji z trybuny sejmowej powiedział cyt: "w dziedzinie stosunków agrarnych domagam się szerokiego uwzględnienia interesów ludności małorolnej i bezrolnej, ziemia zaś z rąk większej własności powinna przejść do rąk ludu jako najpewniejszej ostoi narodowej, w drodze planowej polityki rolnej należy też wprowadzić podatek postępowy od posiadanego przez jedną osobę obszaru". Stanowczo opowiadał się za reformą rolną, co spowodowało jego odejście z chwiejnego w tej sprawie PZL do PSL "Wyzwolenia " oraz zrzekł się na znak protestu godności wicemarszałka. Był wściekle atakowany przez prawicę, endecję i ziemian oraz izolowany i skazywany na zapomnienie oraz polityczną śmierć. Niestety nie dostrzegł groźby narastającej arogancji rządów sanacyjnych wobec wsi, co gorsza przystąpił do BBWR. Jednakże na skutek zdecydowanej postawy ludowców i wicarzy sułoszowkich poznał swój błąd i powrócił do Stronnictwa Ludowego. Z tego okresu datują się jego wystąpienia na wiecach chłopskich, świętach ludowych, gdzie opowiadał się za ścisłą współpracą ruchu ludowego z ruchem robotniczym. Z tego okresu czasu brał udział w zażartych dyskusjach i ostatecznie opowiedział się za strajkiem chłopskim, a także prowadził szereg rozmów z miejscowym działaczem KPP - Szymonem Wiśnickim. W latach hitlerowskiej okupacji włączał się czynnie w szeregi chłopskiego wojska i konspiracji. Dom Ostachowskich, tak jak przed I wojną światową, stał się punktem kontaktowanym dla wielu działaczy ludowych. Sam Józef Ostachowski wspólnie z Romanem Pasternakiem i Józefem Kotnisem organizował trójki polityczne SL i oddziały "Chłostry" późniejszych BCH. W 1940 roku został aresztowany brat Ostachowskiego i rozstrzelany przez gestapo. Ten cios zradykalizował Ostachowskiego do jeszcze większej aktywności i wysiłku. Przez cały okres okupacji nie było w Sułoszowie "wsypy" czy pacyfikacji wsi, dzięki rozważnym i mądrym posunięciom Romana Pasternaka, Ostachowskiego i wielu innych działaczy. Warto tu wspomnieć o  nieodżałowanej pamięci córkę Michalinę Ostachowską "Iskierkę", odważną działaczkę LZK i syna Wojciecha, związanego z chłopską konspiracją. Po wyzwoleniu z okupacji hitlerowskiej nowa władza nie doceniła zasług Ostachowskiego, który nadal pozostał ludowcem i spółdzielcą wiejskim. Tym niemniej zasługi sułoszowskiego marszałka nagrodzono Złotym Krzyżem Zasług, Krzyżem Partyzanckim i złotą odznaką działacza spółdzielczego. W dniu 19 kwietnia 1960 roku przekroczył próg wieczności sułoszowski chłopski marszałek Józef Ostachowski, wibitny działacz niepodległościowy i ludowy, szczery demokrata,  nieodrodny syn ziemi olkuskiej i obrońca wsi polskiej, patriota. Spoczął na miejscowym cmentarzu pośród tych, z których wyrósł i którym w pierwszym rzędzie zawdzięczał swe wywyższenie. Nadszedł sposobny czas aby sułoszowiacy w kolejną rocznicę śmierci swego wielkiego syna, brata ojca, i wychowawcę, utrwalili jego pamięć poza odsłoniętą już tablicą, nazwą jednej z remiz strażackich. Idzie o to aby nie zaginęła pamięć o wielkim synu tej ziemi. Będzie to wyraz naszej dojrzałości obywatelskiej oraz pokoleniowego hołdu wdzięczności dla człowieka, któremu za życia dane było wiele niesłusznie wycierpieć.     
                                                                   Dr Jan Kot

Prezydium Sejmu Ustawodawczego 1919-22

Rozpowszechnianie, kopiowanie ,przetwarzanie bez zgody właściciela kolekcji grozi konsekwencjami prawnymi.

Rozpowszechnianie, kopiowanie ,przetwarzanie bez zgody właściciela kolekcji grozi konsekwencjami prawnymi.